प्रास्ताविक

विश्वराज हॉस्पिटल मधील मूत्रसंस्थाशास्त्र केंद्र हे स्त्री आणि पुरुषांमधील किडनीचे विकार, मूत्राशयाच्या पिशवीचे विकार, मूत्रवाहिनीचे विकार, मूत्रमार्गाचे विकार असे मूत्रसंस्थेचे विकार आणि पुरुष जननेंद्रीयाचे विकार, अंडकोषाचे विकार, टेस्टीजचे विकार, प्रोस्टेटचे विकार असे पुरुष प्रजनन संस्थेचे विकार इत्यादींचे रोगनिदान आणि उपचार करण्यामध्ये अतिशय निष्णात आहे.

उपचार आणि सेवा:-

आम्ही देत असलेले उपचार :-

मूत्रसंस्था विकारांमध्ये आमच्या रुग्णांना उत्तमातील उत्तम उपचार अगदी माफक दरामध्ये मिळावे यासाठी आम्ही आमच्या कौशल्यांच्या मार्फत सातत्याने प्रयत्न करत आहोत. आम्ही उपचार देत असलेले काही मूत्रसंस्था विकार:-

लघवीवरील असंयम / युरीनरइनकॉन्टिनन्स

या विकारामध्ये रुग्णाला लघवीवर नियंत्रण राहत नाही त्यामुळे लघवी केव्हाही अनियंत्रित रित्या अपोआप बाहेर येत राहते ज्यामुळे रुग्ण लाजेखातर सामाजिक पेचा मध्ये पडतो.

युरीनरी इनकॉन्टिनन्सची डायबेटीज, ओव्हर रिएक्टिव ब्लॅडर, गरोदरपणा किंवा प्रसूती, मूत्राशयाच्या पिशवीच्या स्नायूंची कमजोरी, वाढलेले प्रोस्टेट इत्यादी सामान्य कारणे आहेत.

बिनाईन प्रोस्टॅटीक एनलार्जमेंट(बी पी एच)

या विकारामध्ये प्रोस्टेट ग्रंथीचा आकार नेहमीपेक्षा वाढलेला असतो. हा विकार जास्त करून वयस्कर पुरुषांमध्ये दिसून येतो आणि हा प्रोस्टेट कॅन्सरचा प्रकार नसतो. रुग्णाला सतत लघवी लागल्याची भावना होत असते आणि लघवी करून आल्यानंतर देखील जड पणाची भावना राहते.

मूत्रपिंडा मधील खडा / किडनी स्टोन

लोकांवर परिणाम करणारा मूत्र संस्थेचा किडनी स्टोन हा एक सामान्य विकार आहे. मूत्र संस्थेमधील खडे हे मुत्रपिंड, मूत्र वाहिका, मुत्राशयाची पिशवी, मूत्रमार्ग यांमध्ये आढळून येतात. हे खडे मूत्रविसर्जना मध्ये अडथळा निर्माण करतात त्यामुळे अतिशय तीव्र वेदना होऊ शकतात. मुत्रसंस्थे मधील लहान आकाराचे खडे हे वेळेनुसार स्वतःहून विरघळतात आणि लघवीवाटे बाहेर पडतात परंतु मोठ्या आकाराचे खडे काढण्यासाठी शस्त्रक्रियेची मदत घ्यावी लागते.

मूत्रमार्गा मधील जंतुसंसर्ग / युरिनरी ट्रॅक्ट इन्फेक्शन ( यू टी आय )

युरिनरी ट्रॅक्ट इन्फेक्शन हे मुख्यत्वे जीवाणूंच्या ( बॅक्टेरिया) संसर्गामुळे होते. लघवी करत असताना रुग्णांना मोठ्या प्रमाणामध्ये जळजळ होत असते आणि लघवी झाल्यानंतर देखील पूर्णपणे मुत्राशयाच्या पिशवीमध्ये अजूनही लघवी असल्याची भावना होत राहते.

मूत्र मार्गावरील तज्ञांच्या सल्ल्याने ( यूरोलॉजिस्ट ) अँटिबायोटिक्स आणि इतर काही औषधांच्या मदतीने या विकारावर उपचार केले जातात.

प्रोस्टेट कॅन्सर

हा पुरुषांमधील प्रोस्टेट ग्रंथीचा कॅन्सर आहे. पुरुषांच्या प्रजनन संस्थेमधील प्रोस्टेट ही ग्रंथी वीर्य तयार करण्याचे कार्य करते. या कॅन्सर वर विविध औषधे, विविध उपचार पद्धती, शस्त्रक्रिया इत्यादींद्वारे उपचार केले जातात.

मूत्रपिंड आणि मूत्राशयाच्या पिशवीचा कॅन्सर / किडनी ऍण्ड ब्लड कॅन्सर

कॅन्सर म्हणजे असामान्यपणे अमर्याद झालेली पेशींच्या संख्येची वाढ होय यामुळे बाधित अवयवांमध्ये लंप म्हणजे मोठी गाठ तयार होते त्यामुळे त्या अवयवाचे सामान्य कार्य सुरळीत पार पडत नाही. कॅन्सर वर नेहमी शस्त्रक्रिया, किमोथेरपी किंवा रेडिएशन थेरपी याद्वारे उपचार केले जातात.

रिनल स्टोन / मूत्रपिंडा मधील खडे

मूत्रपिंडा मध्ये काही विशिष्ट प्रकारचे पदार्थ साठले जातात आणि नंतर त्यांचे रुपांतर खड्यांमध्ये होते त्यामुळे तीव्र स्वरूपाच्या वेदना निर्माण होतात.

या विकारावर पुरक उपचार, शस्त्रक्रिया किंवा काही लेझर प्रक्रिया याद्वारे उपचार केले जातात.

युरिनरी इनकॉन्टीनन्स / मुत्र संस्थेवरील असंयम

या विकारामध्ये मूत्राशयाच्या पिशवी वरिल नियंत्रण गमावलेले असते त्यामुळे अनियंत्रित रित्या लघवी आपोआप बाहेर येते.

या विकारावर काही पेलव्हीक फ्लोअर चे व्यायाम आणि काही सवयींमध्ये बदल करून उपचार केले जातात.

पॉलिसिस्टिक किडनी डिसीज

ही एक वैद्यकीय स्थिती आहे ज्यामध्ये मूत्रपिंडा मध्ये गळुंचा (सिस्ट ) पुंजका निर्माण होतो आणि मूत्रपिंडाचे सामान्य कार्यामध्ये बिघाड होतो. या विकारावर हीमोडायलेसीस, पेरीटोनियल डायलेसीस, रिनल रिप्लेसमेंट थेरपी / मूत्रपिंड बदलणे किंवा मूत्रपिंड काढण्याची शस्त्रक्रिया यांद्वारे उपचार केले जातात.

सामान्यपणे आढळणारे मूत्रसंस्थेचे इतर विकार

वरील विकारां बरोबरच प्रोस्टेट कॅन्सर, ब्लॅडर प्रोलॅप्स, ब्लॅडर कॅन्सर, इरेक्टाइल डिसफंक्शन, ओव्हर ऍक्टिव्ह ब्लॅडर, प्रोस्टेटाइटीस, इंटरस्टीशियल सिस्टायटीस, हीमॅचुरिया इत्यादी मूत्रसंस्थेचे विकार सामान्यपणे आढळतात.

उपचार पद्धती

विश्वराज हॉस्पिटल मध्ये आम्ही मूत्रसंस्थेच्या विविध प्रकारच्या बऱ्याच विकारांवर उपचार आणि सेवा पुरवत आहोत. त्या पुढील प्रमाणे :-

नेफ्रेक्टॉमी

या उपचार पद्धती मध्ये मूत्रपिंडाचा कॅन्सर किंवा मूत्रपिंडाला गंभीर दुखापत झालेली असेल आणि मूत्रपिंड निकामी झाले असेल तर शस्त्रक्रिया तज्ञ / सर्जन मूत्रपिंड शस्त्रक्रियेद्वारे काढून टाकतात.

आरटेरिओव्हीनस फिसच्युला ( ए व्ही फिसच्युला )

ही एक शस्त्रक्रिया उपचार पद्धती आहे या प्रक्रियेमध्ये व्यवस्थित रक्तप्रवाह होण्यासाठी अशुद्ध रक्त वाहिनी आणि शुद्ध रक्त वाहिनी यांमध्ये एक जोडणी निर्माण करून त्या एकमेकांना जोडल्या जातात. ही उपचार पद्धती मुख्यत्वे डायलेसिस च्या वेळी उपयोगी पडते.

हिमोडायलेसिस

मूत्रपिंड जर जंतुसंसर्ग किंवा इतर विकार यामुळे निकामी झाले असेल तर हिमोडायलेसिस च्या सहाय्याने त्या व्यक्तीचे रक्त शुद्ध केले जाते. या प्रक्रियेलाच सामान्य डायलेसिस असेही म्हणतात.

रिनल बायोप्सी

या प्रक्रियेमध्ये मूत्रपिंडाचा एक छोटा भाग काढून सूक्ष्मदर्शक( मायक्रोस्कोप ) यंत्राखाली तपासला जातो. मूत्रपिंडाच्या विकारांवर देखरेख ठेवण्यासाठी, त्यांचे रोग निदान करण्यासाठी किंवा त्यावर उपचार करण्यासाठी ही प्रक्रिया केली जाते.

डी जे स्टेन्टींग

ही एक शस्त्रक्रिया प्रक्रिया आहे यामध्ये एक पातळ नलिका मूत्रपिंडा मध्ये घातली जाते. या नलिकेला युरेटेरिक स्टेंट म्हणतात की जी लघवीचा प्रवाह व्यवस्थित व्हावा म्हणून मुत्रपिंडा मधील अडथळा टाळण्यासाठी किंवा काढण्यासाठी वापरली जाते.

युरेटेरोस्कोप (यु आर एस )

ही एक शस्त्रक्रिया प्रक्रिया आहे. या प्रक्रियेमध्ये युरेटेरोस्कोप च्या सहाय्याने मूत्रपिंडा मधील खडा शोधला जातो. युरेटेरोस्कोप हा मूत्रमार्ग आणि मूत्राशयाची पिशवी यांच्या मार्फत जिथे खडा आहे तिथपर्यंत नेला जातो.

सिस्टोस्कोपी

ही एक परीक्षण प्रक्रिया आहे. या प्रक्रियेमध्ये तज्ञ सर्जन सिस्टोस्कोप च्या सहाय्याने मुत्राशयाची पिशवी आणि मूत्रमार्ग यांच्या आतील आवरणाचे परीक्षण करतात. हा सिस्टोस्कोप आतून पोकळ असतो आणि त्याच्या टोकाला लेन्स लावलेली असते.

रेट्रोग्रेड युरेथ्रोग्राम ( आर जी यु )

ही एक सामान्य रेडिओलॉजिकल प्रक्रिया आहे. विशेष एक्स-रे च्या साह्याने मूत्रमार्ग आणि मूत्राशयाच्या पिशवीचा फोटो/ एक्स-रे काढला जातो.

ऍक्युट किडनी इंज्युरी मॅनेजमेंट

ही एक मूत्रपिंडाची काही थोड्या दिवसांमध्ये होणारी गंभीर हानी असते. काही औषधे, डायलेसिस, युरेटेरल स्टेंट किंवा फ्लूड रिप्लेसमेंट च्या साह्याने यावर उपचार केले जातात.

परक्युटॅनियस नेफ्रोलिथोटॉमी ( पी सी एन एल)

ही एक त्वचेवर लहान छिद्र करून त्यामार्फत मूत्रपिंडा मधील लहान आकाराचे खडे काढण्याची प्रक्रिया आहे.

रिनल फेल्युअर मॅनेजमेंट

मूत्रसंस्थे मधील विकारांची ही शेवटची पातळी असते. मूत्र विकाराची वाढ मंद करणे आणि अवयवा मधील पुढील बिघाड कमी करणे याद्वारे या पातळीवर उपचार केले जातात. शेवटी शस्त्रक्रियेद्वारे मूत्रपिंड बदलून उपचार करावे लागतात.

वॉइडिंग सिस्टोयुरेथ्रोग्राम ( व्ही सी यु जी )

या प्रक्रियेमध्ये रुग्ण मूत्रविसर्जन करत असताना यूरोलॉजिस्ट मूत्रमार्ग आणि मूत्राशयाच्या पिशवीची तपासणी करतात. ही प्रक्रिया नेहमी वेसीकोयुरेटेरल रिफ्लेक्स चे निदान करण्यासाठी केली जाते.

क्रॉनिक ग्लोमेरुलोनेफ्रायटीस

या विकारांमध्ये मूत्रपिंडा मधील ग्लोमेरूलाय या भागामध्ये सूज निर्माण झालेली असते तसेच तिथे डाग पडलेले असतात. आहारामध्ये काही विशिष्ट बदल करून आणि तज्ञ डॉक्टरांच्या सल्ल्याने सप्लीमेंटस घेऊन या विकारावर उपचार केले जातात.

कंटिन्युअस अंब्युलिटरी पेरिटोनिअल डायलेसिस

ही एक डायलिसिसची प्रक्रिया आहे. या प्रक्रियेमध्ये पोटावरील आवरणाचा उपयोग करून रक्त शुद्ध करण्याची क्रिया केली जाते.

मिकचूरेटिंग सिस्टोयुरेथ्रोग्राम ( एम सी यु)

ही एक विशेष एक्स-रे प्रक्रिया आहे. ही प्रक्रिया मूत्राशयाच्या पिशवी मधील विकार तपासण्यासाठी वापरली जाते.

मूत्रविकार रुग्णां प्रती आमचा दृष्टिकोण

मूत्रसंस्थेचे कर्करोग, प्रोस्टेट चे आजार, मूत्रविकारांवर दुर्बीनिद्वारे शस्त्रक्रिया, मूत्रविकारांवरील पुनर्रचनात्मक शस्त्रक्रिया, मूत्रमार्गामधील खडे, लिंगामध्ये ताठरता नसने, लहान बालकांमधील मूत्रविकार, के टी पी लेझर, मूत्रमार्गा मधील खड्यांवरील शस्त्रक्रिया (आर आय आर एस, मिनी पी सि एन एल ), प्रोस्टेट साठी लेझर शस्त्रक्रिया, प्रोस्टेट कर्करोगसाठी शस्त्रक्रिया, पुरुषांमधील मूत्रपिंड आणि मुत्राशयाच्या ट्युमर मुळे आरोग्याच्या समस्या इत्यादी विकारांवर मूत्रसंस्था शास्त्र विभाग संपूर्ण रोगनिदान आणि उपचार पूरवत आहे.

पायाभूत सुविधा

विश्वराज हॉस्पिटल मधील मूत्रसंस्था विकार केंद्र हे अत्याधुनिक रोग निदान आणि उपचारात्मक उपकरणांनी सुविद्य आहे. युरोफ्लोमेट्री, अल्ट्रासाउंड, डॉप्लर आणि लिथोट्रिप्सी इत्यादी अत्याधुनिक सुविधा उपलब्ध आहेत. इंडोस्कोपिक प्रक्रियेच्या माध्यमातून रुग्णांना अति उत्तम उपचार तसेच त्यांचा एकांत आणि आसपासचे आरामदायी वातावरण यासाठी हे केंद्र पूर्णपणे समर्पित आहे.

Department Of Urology

All About Urology

Overview about urology

Treatments & Services

The Department of Urology is the branch of medical science that deals with the diagnosis and treatment of male and female urinary tract that includes organs like kidneys, bladder, ureters, and urethra. This department also treats various diseases of male reproductive organs like the penis, scrotum, testes, prostate, etc.

An expert physician who treats urology diseases is a urologist that has a wide knowledge of internal medicine, pediatrics, gynecology, and some other parts of health care as well.

The practices of a urologist include two ways of treating such diseases, one way is a medical treatment which is also a non-surgical one, which is used to treat benign prostatic hyperplasia and urinary tract infections. The other way is a surgical way in which a urologist treats diseases like prostate cancer, kidney stones, traumatic injury, congenital abnormalities, and stress incontinence with the help of surgeries.

Under urology, there are various other segments, like Endourology, Laparoscopy, Neurourology, female urology, Pediatric urology, Andrology, Reconstructive urology, etc. Each of these segments, under Urology, has certain types of diseases and treatments related to it.

Urology Diseases

Urology diseases are diseases that affect the urinary tract and its organs. These diseases can affect a person of any age. In the female, these diseases affect their urinary tract while in male, they can affect their urinary tract along with reproductive organs. Some Urology diseases are:

1. Urinary Incontinence - It is a condition in which a person loses bladder control. This disease results in the leakage of urine and can be embarrassing for the patient. Urinary Incontinence is caused by a lot of other medical conditions like diabetes, overactive bladder, pregnancy or childbirth, weak bladder muscles, enlarged prostate, etc.
2. Benign Prostatic Hyperplasia (BPH) - It is a condition that indicated the expanded size of the prostate gland. This condition is seen mostly in older people and is not always related to prostate cancer. Patients with BPH feel a frequent urge for urination and after they finish urinating, they often feel that the bladder is still full.
3. Kidney Stones - It is one common urinary disease that affects many people. Kidney stones are stones in the kidney that are in the form of crystals that block the urine flow and can cause a lot of pain in the patient. Smaller size stone goes away from the body with time, but large stones can only be removed with the help of surgeries.
4. Urinary Tract Infections (UTIs) - When some viruses or pathogenic bacteria enter the urinary tract, it results in Urinary Tract Infections. Patients feel a burning sensation during urinating and feel that the bladder is still not empty after urinating. UTIs are often treated with medicines and care in almost 5-7 days for which a patient has to visit a urologist.
5. Other common urology diseases - Along with the above-mentioned diseases, there are other urinary diseases like prostate cancer, bladder prolapse, bladder cancer, erectile dysfunction (ED), overactive bladder, prostatitis, interstitial cystitis, hematuria, etc.

Urology Treatments and Services

1. Nephrectomy - It is the surgical process where a surgeon removes a kidney after the kidney has stopped working due to kidney cancer or severe kidney injuries.
2. Arteriovenous fistula (AV Fistula) - It is a surgical process in which an abnormal connection between a vein and an artery is made for blood to flow directly. This is mainly required at the time of the dialysis.
3.Hemodialysis - It is a procedure to purify the blood of a person whose kidney’s have stopped working due to some kidney infection or disease. It is also called normal dialysis.
4. Renal Biopsy - It is a method of removing a part of the kidney for examining it under a microscope. It is done to monitor, diagnose or treat some kidney problems.
5. DJ Stenting - It is a surgical process of inserting a thin tube called a ureteric stent, to treat or prevent blockage of the urine flow from the kidney.
6.Ureteroscopy (URS) - It is a surgical procedure to find, or sometimes fix kidney stones by inserting a ureteroscope through the urethra and bladder and up to the point where a stone is located.
7. Cystoscopy - It is an examining procedure where a surgeon examines the lining of the bladder and urethra by inserting a hollow tube with a lens, called a cystoscope.
8.Retrograde Urethrogram (RGU) - It a routine radiological process that is used to image the urethra and the bladder with the help of a special X-ray.
9. Acute kidney Injury - It is severe damage caused in the kidney within a few days, which is then treated by some medications, dialysis, ureteral stent or fluid replacement.
10. Prostate Cancer - It is cancer in a man’s prostate, an organ that produces seminal fluid in the body. It is then treated with several medications, therapies, surgeries, etc.
11. Kidney Cancer - It is cancer in the kidney when an abnormal growth of some cells form a lump and affects its normal function. It is often treated by some surgeries, chemotherapy, or radiation therapy.
12. Bladder Cancer - Cancer in the bladder that is often treated by chemotherapy, radiation therapy, urinary diversion, etc.
13. Renal Stones - It is the accumulation of hard deposits in the kidney that forms into stones and cause pain. It is treated by supportive care, surgery, or some laser treatment.
14. Urinary tract infection - It is an infection in the kidney, urethra, or bladder caused by some viruses. It is often treated by the consumption of Antibiotics and Penicillin.
15. Urinary incontinence - It is a loss of bladder control where one has an unwanted urine leakage. This is often treated by some pelvic floor exercises and changing some habits.
16. Polycystic kidney disease - It is a medical condition in which a cluster of cysts are accumulated and affect the function of the kidney. It is treated by Hemodialysis, Peritoneal dialysis, and Renal replacement therapy, or removal surgery.
17. Percutaneous nephrolithotomy (PCNL) - It is a procedure of removing small size kidney stones by creating a puncture wound on the skin.
18. Renal failure - It is the last stage of chronic kidney disease which can only be managed by slowing the process, reducing complications. At the last stage, it is often treated by kidney transplantation.
19. Voiding cystourethrogram (VCUG) - It is a procedure in which a urologist examines the urethra and urinary bladder while the patient urinates. It is often done to diagnose vesicoureteral reflux.
20. Chronic glomerulonephritis - It is a condition of inflammation and scarring in the glomeruli. It is often treated by some changes in the diet and taking supplements prescribed by a doctor.
21. Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis - It is a dialysis procedure used to filter the blood by using the lining of the abdomen.
22. Automated Peritoneal Dialysis (APD) - It is an automated dialysis procedure that uses an automated cycler to filter the blood in the body.
23. Micturating Cystourethrogram (MCU) - It is a special x-ray procedure that is used to examine any abnormalities in the bladder.
24. Chronic kidney disease - It is a condition in which a kidney gets damaged over the years. It is often treated by dialysis, changes in diet, medications, or surgery.
25. HD Cath insertion & removal - It is a procedure of safely inserting and removing an HD cath to exchange blood between a hemodialysis machine and a patient.
26. Permacath Insertion - It is a process of inserting permadeath in a dialysis procedure so that it holds the catheter in place and avoids infections.
27. Permacath removal - t is a process of making a small incision and removing the catheter from the skin.

Infrastructure at Urology Department

At VishwaRaj Hospital, we believe that our Infrastructure and all the technologies are present to provide the best services on time. The infrastructure at VishwaRaj hospital provides all endoscopy procedure inclusion of Cystoscopy, V.I.U, TURP, RIRS, URS PCNL. We also have expert urologists that have vast experience of doing laparoscopic Urology Surgery, diagnosis, and treatment of Male Sexual dysfunction, Holmium Laser for prostate, and calculus disease. We also have other facilities like E.S.W.L, Urodynamic, Cadaveric Transplant, Renal Transplantation, etc.

The Department of Urology is supported by an array of state-of-the-art equipment, modular operation theatres, and A-class machines to offer services that are unique & superior. The state-of-the-art Urology Unit offers minimally invasive, scar-less options for urologic procedures and medical management of kidney disease. Our Urology unit works as a cohesive team with interdisciplinary interactions between Urologists, Nephrologists, and Medical Oncologists to address all related issues of patients.